Maak je je, net als wij, zorgen over de chemische cocktail waaraan we dagelijks worden blootgesteld en ben je op zoek naar manieren om je huis veiliger te maken? Dan is het onder de loep nemen van je pannenset een belangrijke stap. Je hebt waarschijnlijk wel iets gehoord over PFAS, maar wat zijn dat eigenlijk?
Sinds de jaren 50 worden PFAS in allerlei producten gebruikt vanwege hun handige eigenschappen. Ze zorgen ervoor dat je regenjas waterdicht is, je zonnebrandcrème waterafstotend is en (daar hebben we ‘m): je anti-aanbakpan niet aanbakt. Maar diezelfde eigenschappen maken PFAS problematisch, want ze breken nauwelijks af in het milieu en kunnen zeer schadelijk zijn voor je gezondheid.
Inmiddels zijn we heel wat verder in onze zoektocht naar een low-tox leven, hebben we een (fantastische) koekenpan zonder PFAS gevonden en delen we die natuurlijk graag met onze Less Toxic Please-community.
First things first: waarom zit er überhaupt pfas in je pan?
Het is toch eigenlijk van de gekke dat we ons zorgen moeten maken over chemische stoffen in je pan die worden gelinkt aan verschillende vormen van kanker en andere gezondheidsproblemen?
Ja, vinden wij ook.
PFAS, oftewel poly- en perfluoralkylstoffen, zijn synthetische chemische verbindingen die op grote schaal worden gebruikt in verschillende industrieën, waaronder voedselcontactmaterialen. Ze bieden weerstand tegen vet en vocht en creëren die 'oh zo handige' antiaanbaklaag. Dit zorgt ervoor dat voedsel niet blijft plakken tijdens het koken en maakt het schoonmaken een stuk eenvoudiger. Gemak dient de mens niet waar? De keerzijde is alleen dat PFAS zeer schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid.
PFAS zijn namelijk ontzettend hardnekkig – ze breken nauwelijks af en stapelen zich op in ons lichaam, vooral in organen zoals de lever, de nieren en in het bloed. Blootstelling aan PFAS kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder kanker, een verminderd immuunsysteem, verminderde vruchtbaarheid, geboorteafwijkingen, verhoogd cholesterolgehalte, verstoring van de leverwerking, schildklieraandoeningen en hormoonverstorende effecten.
Dat je pan ‘PFOA-vrij’ is, zegt niet zoveel
In het begin van onze less toxic-reis zijn we - in onze zoektocht naar gezondere opties - weleens gevallen voor marketingkreten zoals ‘PFOA-vrij’ of ‘Zonder PFOA’.
Maar dat ongemakkelijke gevoel bleef toch knagen: PFOA is namelijk slechts één van de duizenden PFAS-chemicaliën, die vaak net zo gevaarlijk zijn. Werden we misschien misleid door het fleurige, groene label en termen zoals “groen” en “sustainable”?
Hoe meer we leerden over PFAS, hoe meer we beseften dat een 'PFOA-vrij' label niet voldoende is om zeker te zijn dat je pan geen schadelijke chemicaliën bevat. Inmiddels zijn we argwanend tegenover alle non-stick- of anti-aanbakpannen. Ze bevatten immers allemaal een coating om ze 'non-stick' te maken en dit kan nog steeds gevaarlijke stoffen bevatten.
Vermijd koekenpannen met een anti-aanbaklaag
Waar we in het begin nog genoegen namen met 'duurzame pannen' 'zonder PFOA', maar mét een non-stick laag, hebben we uiteindelijk besloten om alle non-stick pannen de deur uit te doen. We zijn er op dit moment simpelweg niet gerust op dat er pannen met een non-stick laag bestaan die vrij zijn van nare chemicaliën. Daarom kiezen we nu voor veiligheid boven gemak, en dat voelt goed.
Het beste alternatief? Roestvrijstalen pannen of pannen van gietijzer. Ze zijn veilig, duurzaam en, met de juiste zorg, ontzettend gebruiksvriendelijk. Je hoeft je geen zorgen meer te maken over schadelijke chemicaliën en kunt vol vertrouwen koken.
En ja, in het begin is het even wennen en blijft er soms iets plakken, vooral als de temperatuur niet helemaal goed is, maar dat hebben we er graag voor over. Bovendien zijn er tegenwoordig op social media allerlei handige tips en tricks te vinden over hoe je het beste bakt in deze pannen. Sinds we overstapten, hebben we nooit meer teruggekeken.
Onze favoriete koekenpan zonder PFAS in 2024
Als je op zoek bent naar een koekenpan van roestvrijstaal, zonder coating en zonder PFAS, dan is deze koekenpan van het Franse merk De Buyer een echte aanrader. Misschien moet je even wennen aan het gewicht (het is een vrij zware pan), maar geloof ons: het is het waard. Echt, we willen nooit meer terug naar die schadelijke non-stick pannen!
Side note: we houden van deze pan van het Franse Merk de Buyer (dat al 200 jaar pannen maakt!), maar het is wel goed om te weten dat ze ook enkele pannen verkopen die we niet aanraden (bijv. omdat er toch een anti-aanbaklaag is toegevoegd of de pan voor een deel uit aluminium bestaat). Let dus goed op dat je een pan uitzoekt van staal of ijzer zónder coating.
Disclaimer (Do Your Own Research): We delen met alle liefde onze ervaringen en kennis met je die we hebben opgedaan in onze zoektocht naar een less toxic leven. Tegelijkertijd willen we wel benadrukken dat jij als enige verantwoordelijk bent voor jouw gezondheid (dat spreekt voor zich, toch?). De informatie die we hier delen is bedoeld voor algemene educatieve doeleinden en is geen persoonlijk medisch advies. Iedereen is uniek, en wat voor de een werkt, werkt misschien niet voor de ander.
*Deze blog bevat affiliate-links, wat betekent dat als je op de affiliate-link klikt en een artikel koopt, wij een commissie ontvangen. Daarmee kunnen we nieuwe producten gaan testen en de less toxic community uitbreiden. Meer weten over hoe we producten selecteren en we onze integriteit behouden? Bekijk onze selectieprocedure.