Weer een artikel over PFAS? Ja, alweer! Er komt steeds meer aandacht voor deze stille sluipmoordenaars. Waar het decennialang een beetje stil bleef, lijkt het nu echt wereldwijd door te dringen dat PFAS een serieus probleem zijn. En dus druppelen de wetenschappelijke onderzoeken naar PFAS langzaam maar zeker binnen. In dit artikel bespreken we een gloednieuw onderzoek naar PFAS in drinkwater en de toch wel verrassend simpele methode om volgens de onderzoekers PFAS in je drinkwater te verminderen.
PFAS: Wat zijn dat ook alweer?
Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zijn een enorme groep kunstmatige chemicaliën die sinds de jaren vijftig stiekem in ons leven zijn binnengeslopen. Ze zijn 'populair' geworden vanwege hun unieke eigenschappen: PFAS zijn water-, vet- en vuilafstotend. Daardoor vind je ze terug in van alles, van antiaanbakpannen tot waterafstotende kleding en zelfs in sommige voedselverpakkingen.
Wat nog zorgwekkender is? PFAS zijn bijna niet afbreekbaar, waardoor ze de bijnaam "eeuwige chemicaliën" hebben gekregen. En ze zijn overal, ook in ons drinkwater. Het drinken van water is een belangrijke manier waarop we PFAS binnenkrijgen. Onderzoek toont PFAS-concentraties aan in zowel kraan- als flessenwater, wereldwijd. Tegelijkertijd koppelen steeds meer studies deze stoffen aan ernstige gezondheidsproblemen zoals kanker en hormonale verstoringen.
Is water koken de oplossing?
Er werd altijd gedacht dat het koken van water averechts werkt bij het verwijderen van chemische stoffen zoals PFAS. Dit komt omdat chemische stoffen, zoals PFAS, niet verdampen bij de temperatuur waarbij water kookt. Kook je water, dan verdampt het water zelf, maar blijven de PFAS achter, waardoor je de concentratie zelfs zou kunnen verhogen.
Maar recent onderzoek, gepubliceerd in het vakblad ACS ES&T Water, komt met verrassend nieuws: het koken van water kan de concentratie van bepaalde PFAS-chemicaliën juist verlagen! De onderzoekers ontdekten dat de PFAS-niveaus in zowel kraan- als flessenwater kunnen dalen wanneer je het water kookt. Ook het filteren van je water met actieve koolfiltratie verlaagt de hoeveelheid PFAS. Het effect varieerde afhankelijk van het type PFAS en de kook/filtermethode, maar de afname lag tussen de 50% en 90%.
Hoe werkt dit precies?
Hoewel PFAS normaal gesproken hittebestendig zijn, en de exacte reden voor deze onderzoeksresultaten nog niet volledig duidelijk is, vermoeden wetenschappers dat er verschillende factoren een rol spelen. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat bepaalde PFAS-moleculen minder 'stabiel' zijn en gedeeltelijk verdampen. Een andere theorie is dat het kookproces chemische reacties op gang brengt die PFAS afbreken of binden aan andere stoffen in het water. Hoe het ook zij, deze bevindingen zijn opmerkelijk en geven voorzichtig hoop dat we thuis, met een simpele methode als het koken en filteren van water, al enorm veel kunnen doen tegen PFAS.
Zo stelt co-auteur Professor Stuart Harrad van de University of Birmingham: "Our findings highlight the widespread presence of PFAS in drinking water and the effectiveness of simple treatment methods to reduce their levels. Either using a simple water filtration jug or boiling the water removes a substantial proportion of these substances."
Koken kan helpen, maar is het de oplossing voor het PFAS-probleem?
De boodschap uit het onderzoek is duidelijk: je kunt PFAS niet volledig vermijden, maar door eenvoudige maatregelen te nemen, kun je wel de hoeveelheid die je binnenkrijgt aanzienlijk verminderen. Als het koken van water daadwerkelijk PFAS verlaagt, dan is dit natuurlijk heel goed nieuws. De actieve koolfiltratie-waterfilters die verkocht worden, zijn niet voor iedereen te betalen. Het zetten van een kopje thee zou een heel toegankelijke manier zijn waarmee mensen hun PFAS-inname kunnen verminderen. Er is nog wel iets meer onderzoek nodig om dit verder te onderbouwen.
Heb jij al een waterfilter of ga je je water nu ook koken? Deel je ervaringen in de reacties!