Olijfolie – het gouden goedje dat in zoveel gerechten schittert, van een simpele salade tot uitgebreide Mediterrane maaltijden. Maar wat als je favoriete biologische olijfolie niet zo puur is als je dacht? Recent onderzoek wijst uit dat ftalaten, schadelijke chemicaliën die normaal gesproken in plastic zitten, ook kunnen opduiken in olijfolie. Zelfs de biologische varianten zijn niet altijd vrij van deze ongewenste stoffen. Hoe komen ze erin terecht en, belangrijker nog, wat kun je doen om je keuken een stukje veiliger te maken? In deze blog duiken we dieper in de wereld van ftalaten en jouw dagelijkse keukenheld: olijfolie.
Wat zijn ftalaten eigenlijk?
Ftalaten zijn chemische stoffen die ervoor zorgen dat harde kunststoffen, zoals PVC, soepeler en flexibeler worden. Ze zitten in allerlei producten, van speelgoed tot voedselverpakkingen. Maar wist je dat ftalaten ook hun weg kunnen vinden naar onze voeding, inclusief olijfolie?
Waarom zijn ftalaten zorgwekkend?
Er zijn verschillende soorten ftalaten, en sommige kunnen behoorlijk schadelijk zijn. Voor bepaalde ftalaten is het gebruik binnen de EU daarom beperkt. Momenteel staan er 14 ftalaten op de autorisatielijst van REACH. Wanneer een stof op deze lijst wordt geplaatst, is het gebruik ervan na een bepaalde datum verboden, tenzij de Europese Commissie toestemming verleent voor voortzetting. Helaas is dit slechts het topje van de ijsberg, en van veel ftalaten weten we niet precies hoe schadelijk ze zijn of in welke mate.
DEHP, dibutylftalaat (DBP), diisobutylftalaat (DIBP) en benzylbutylftalaat (BBP) staan bekend om hun verstorende werking op het hormoonsysteem en kunnen de vruchtbaarheid aantasten. Vooral de seksuele ontwikkeling van jongens kan hierdoor worden beïnvloed, wat later in het leven kan leiden tot onvruchtbaarheid. Zwangere vrouwen en jonge kinderen zijn extra kwetsbaar voor de schadelijke effecten van ftalaten. Ook de natuur heeft last van ftalaten; DBP en BBP zijn bijvoorbeeld schadelijk voor waterorganismen.
Zitten er ftalaten in (biologische) olijfolie?
Ftalaten komen helaas vaak voor in olijfolie. We hebben slecht nieuws: ook in biologische olijfolie kunnen ftalaten aanwezig zijn. Dit gebeurt meestal niet omdat ze bewust worden toegevoegd, maar ze kunnen migreren vanuit plastic verpakkingen, verwerkingsapparatuur of tijdens het transport. We denken vaak dat biologisch altijd beter is, maar wat betreft ftalaten is dat niet altijd het geval.
Welke olijfolie moet ik kiezen?
Het is een goed idee om voor olijfolie in een glazen verpakking te kiezen, maar dit garandeert niet dat de olie vrij is van ftalaten. Het productieproces, de opslag en het transport kunnen namelijk ook bijdragen aan de aanwezigheid van ftalaten in de olijfolie.
Het kritische Amerikaanse consumentenplatform Mamavation testte verschillende merken en vond de minste ftalaten terug in Kasandrinos Organic Extra Virgin Olive Oil. Deze Griekse olijfolie is niet de goedkoopste (je betaalt €45,95 voor 1 liter), maar biedt premium kwaliteit en heeft een geweldige, zachte smaak. De olijfolie is afkomstig van biologische en niet-genetisch gemodificeerde olijven en wordt in kleine hoeveelheden geperst. Bovendien komt de olijfolie in een glazen fles!
Zitten er ftalaten in mijn favoriete olijfolie?
Je kunt gewoon eens contact opnemen met de producent van jouw favoriete olijfolie. Vraag hen of ze hun product testen op ftalaten en of ze bereid zijn de testresultaten met je te delen. Aangezien je deze olie (waarschijnlijk) dagelijks gebruikt bij het koken, is het belangrijk om te weten wat je consumeert. Wees dus gerust kritisch.