Heb je wel eens een gele akker gezien? Grote kans dat het net met glyfosaat bespoten was.
In de afgelopen decennia is Roundup, een onkruidverdelger met glyfosaat, wereldwijd een van de meest gebruikte herbiciden geworden. Nederland, binnen de EU, is zelfs een van de grootverbruikers van glyfosaat. Ondanks de populariteit en het gemak waarmee Roundup onkruid bestrijdt, zijn er serieuze zorgen over de gezondheidseffecten. In deze blog duiken we dieper in de gevaren van Roundup en verkennen we enkele minder giftige alternatieven voor onkruidbestrijding.
Wat is Roundup?
Roundup is een merknaam voor een reeks onkruidverdelgers geproduceerd door Monsanto, tegenwoordig onderdeel van Bayer AG. Het actieve ingrediënt in Roundup is glyfosaat, een systemisch herbicide dat een breed scala aan onkruid en gras doodt. Bayer claimt dat het middel veilig is, maar ondertussen verliest het bedrijf de ene rechtszaak na de andere.
Ik dacht dat Roundup verboden was?
Voor particulieren is Roundup met glyfosaat inmiddels verboden en de verkoop in tuincentra en bouwmarkten is gestopt. In de nieuwe Roundup-containers is glyfosaat vervangen door azijnzuur en pelargonzuur. Voor boeren is het een heel ander verhaal; zij mogen nog steeds gewasbeschermingsmiddelen met glyfosaat gebruiken. Het gebruik ervan is onlangs weer voor 10 jaar toegestaan door de Europese en nationale pesticideautoriteiten (in Nederland het Ctgb).
Hoe wordt Roundup verspreid?
Roundup kan via lucht, water, bodem en direct contact verspreid worden. Het middel blijft daarom niet alleen op de akker, maar verspreidt zich overal. Het zit in ons huisstof en in ons lichaam. Zeker kleine kinderen, die over de grond kruipen en veel hand-mond contact hebben, worden zo extra blootgesteld. Wetenschappers van het SPRINT-project proberen momenteel te onderzoeken hoe de verspreiding van pesticiden precies werkt. Als je je zorgen maakt over je glyfosaatbelasting kun je een test doen, zoals de glyfosaat test van Odin.
De gevaren van Roundup
Kanker: Een van de grootste zorgen is het potentieel carcinogene effect van glyfosaat. In 2015 classificeerde het International Agency for Research on Cancer (IARC) glyfosaat als "waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens". Studies suggereren een verband tussen blootstelling aan glyfosaat en een verhoogd risico op non-Hodgkin-lymfoom, een type bloedkanker.
Parkinson: Er zijn aanwijzingen dat glyfosaat bijdraagt aan hersenziekten zoals Parkinson, een van de snelst groeiende ziekten. Dit kan te maken hebben met de manier waarop glyfosaat zenuwcellen beïnvloedt en bijdraagt aan neuro-inflammatie en oxidatieve stress.
Hormonale verstoring: Onderzoek wijst erop dat glyfosaat hormoonontregelende eigenschappen heeft. Dit kan leiden tot reproductieve problemen, aangeboren afwijkingen en andere gezondheidsproblemen.
Immuunsysteem en darmgezondheid: Glyfosaat kan het darmmicrobioom verstoren, wat kan bijdragen aan gezondheidsproblemen zoals spijsverteringsproblemen of een leaky gut. Chronische blootstelling aan glyfosaat kan ook het immuunsysteem verzwakken, waardoor je vatbaarder wordt voor ziektes.
Psychische aandoeningen: Er zou mogelijk een link kunnen zijn tussen het gebruik van bestrijdingsmiddelen zoals glyfosaat en de sterke toename van het aantal jongeren met psychische aandoeningen, zoals angst, depressie, impulsiviteit, agressie of een leerstoornis.
Toxiciteit voor het milieu: Glyfosaat is niet alleen schadelijk voor de menselijke gezondheid, maar ook voor het milieu. Het kan schadelijke effecten hebben op waterorganismen en de bodemgezondheid. Het wijdverspreide gebruik heeft geleid tot glyfosaat-resistente onkruiden, waardoor boeren steeds agressievere chemicaliën gaan gebruiken.
Minder giftige alternatieven voor onkruidbestrijding
Hoewel Roundup een makkelijke oplossing lijkt, wegen de gezondheidsrisico's en milieuschade duidelijk zwaar. Bovendien zijn er andere effectieve manieren om onkruid te bestrijden zonder schadelijke chemicaliën:
- Mechanische methoden: Dit omvat het gebruik van machines zoals ploegen, schoffels, wiedeggen en maaiers om onkruid te verwijderen. Er kunnen ook robotarmen worden ingezet die met behulp van camera’s en AI onkruid kunnen herkennen en weghalen.
- Mulching: Het bedekken van de bodem met organisch materiaal zoals stro of hooi kan helpen bij het onderdrukken van onkruidgroei door licht en lucht van de bodem af te sluiten.
- Hittebehandeling: Het gebruik van hitte, zoals door stoombehandelingen of infraroodstraling, kan worden toegepast om onkruid te doden zonder chemische herbiciden te gebruiken.
- Crop rotation en cover crops: Door gewasrotatie en het planten van dekgewassen kan de concurrentie met onkruid worden verminderd, waardoor de noodzaak van herbiciden afneemt.
Waarom gebruiken boeren nog steeds glyfosaat?
Boeren en telers in de landbouw blijven glyfosaat gebruiken, omdat het relatief goedkoop is en heel effectief. Het zorgt voor hogere gewasopbrengsten en bespaart ze gewoon veel tijd en geld. Ondanks het feit dat glyfosaat zo omstreden is, blijven de akkers dus geel kleuren.
Hoe zorg ik voor minder glyfosaat in mijn lichaam?
Met deze stappen verminder je de glyfosaatbelasting en leef je gezonder en bewuster, zonder dat je op een berg in India hoeft te gaan zitten:
Hoe hou ik mijn tuintje onkruidvrij zonder Roundup?
Er zijn genoeg manieren om je tuin of straatje onkruidvrij te houden zonder Roundup. Kant-en-klaar oplossingen met azijnzuur en pelargonzuur raden we niet aan, omdat ze de bodem verzuren en waterorganismen doden. Wieden, schoffelen, maaien, mulchen of kokend water gieten zijn veiligere methoden. Of doe gewoon eens niks! Een beetje onkruid kan geen kwaad. Sterker nog, veel onkruiden zijn geneeskrachtig en helend. If you can't beat them, join them?
Disclaimer (Do Your Own Research): We delen met alle liefde onze ervaringen en kennis met je die we hebben opgedaan in onze zoektocht naar een gifvrij leven. Tegelijkertijd willen we wel benadrukken dat jij als enige verantwoordelijk bent voor jouw gezondheid (dat spreekt voor zich, toch?). De informatie die we hier delen is bedoeld voor algemene educatieve doeleinden en is geen persoonlijk medisch advies. Iedereen is uniek, en wat voor de een werkt, werkt misschien niet voor de ander.