Ben je ook geschrokken van het feit dat je kledingkast vol hangt met plastic? Of heb je misschien iets gehoord over het veelvuldige gebruik van PFAS door de kledingindustrie? Het is best onthutsend om te ontdekken hoe veel van onze mode eigenlijk is gemaakt van plastic en welke schadelijke chemicaliën erin verborgen zitten. Sure, je wist heus al wel dat je favoriete teenslippers van plastic zijn en dat veel fast fashion-items niet bepaald ‘natuurlijk’ zijn. Maar zodra je die labels onder de loep neemt en ontdekt dat polyester, spandex, nylon en zelfs je favoriete fleecetrui eigenlijk gewoon plastic zijn, voelt dat toch als een behoorlijk vervelende eyeopener.
En alsof dat nog niet genoeg is, kom je erachter dat synthetische stoffen minuscule plastic microvezels loslaten én vaak doordrenkt zijn met giftige chemicaliën. Ja, we weten het, niet bepaald het vrolijkste verhaal. Gelukkig hebben we tijdens onze less toxic journey een aantal praktische en handige tips verzameld om plastic (en nasty chemicaliën) zoveel mogelijk uit je kledingkast te bannen. 5 handige tips delen we al in deze blog met je.
Plastic kleding laat microvezels los
Voordat we onze tips delen voor een plasticvrije kledingkast, moeten we het eerst nog wel even hebben over microvezels – dit is namelijk een belangrijk punt als we het over het gevaar van plastic in onze kleding hebben.
Veel van de stoffen die je draagt zijn eigenlijk plastic in disguise. Synthetische stoffen zoals polyester, nylon en spandex zijn niet afkomstig uit de natuur, maar ontstaan via chemische processen die polymeren creëren. Ja, dat betekent dat als je een polyester shirt draagt, je eigenlijk plastic om je heen hebt.
Deze plastic stoffen laten microvezels los die zich overal verspreiden, zelfs in je lichaam. Onderzoek laat zien dat deze microvezels serieuze gezondheidsrisico’s kunnen veroorzaken, zoals een verhoogd risico op kanker, ontstekingen en longproblemen. Bovendien kleven aan deze microvezels vaak nare chemicaliën die tijdens de productie aan de stoffen zijn toegevoegd. Deze chemicaliën kunnen uit de microvezels vrijkomen en je gezondheid verder belasten.
Hoewel we nog niet precies weten hoe schadelijk deze microvezels zijn, is het duidelijk dat ze niet bepaald goed voor je gezondheid zijn. Daarom is het tijd om eens kritisch naar je kledingkast te kijken en die plastic stoffen zoveel mogelijk te vermijden. Hieronder vind je enkele tips voor een gezondere kledingkast.
1. Gooi niet alles weg, maar start met de belangrijkste items
Het kan verleidelijk zijn om rigoureus je hele kledingkast te willen detoxen, maar vaak is het slimmer (en haalbaarder) om 'giftige' kleding stap voor stap uit te faseren. Neem jezelf voor om vanaf nu alleen nog maar low toxic items te kopen als je iets nieuws toevoegt aan je kledingkast. En onthoud: less is more. Liever één biologisch, GOTS-gecertificeerd shirt dan tien polyester tops met plastic teksten erop.
Maar waar begin je dan? Wij raden aan om te starten met deze items, want die zitten vaak strak op je huid, je zweet erin of je draagt ze lang:
- Ondergoed: Dit draag je dagelijks op je meest intieme plekken, en vaak ook nog van plastic stoffen vol schadelijke chemicaliën. Al die chemische stoffen (zoals BPA en PFAS) kunnen uit het materiaal lekken en in contact komen met je intieme zones. Kies voortaan liever voor natuurlijke materialen.
- Pyjama's: Je draagt ze urenlang, meestal dicht op je huid, terwijl je slaapt. Veel pyjama's zijn gemaakt van synthetische stoffen die schadelijke chemicaliën kunnen bevatten. Kies liever voor natuurlijke materialen die je huid 's nachts beter laten ademen en vrij blijven van die nasty stoffen.
- Sportkleding: Uit onderzoek blijkt dat je zweet de schadelijke chemicaliën uit synthetische stoffen naar je huid kan trekken. Dus ook voor je workout gear kies je liever voor natuurlijke materialen.
Als je dit onder controle hebt, kun je de rest van je kledingkast onder de loep gaan nemen. Denk bijvoorbeeld aan die stretch jeans (50% polyester) of nepleer van PVC. Maar neem de tijd en raak niet ontmoedigd – ook wij hebben nog steeds een paar polyester tops in de kast die we maar niet weg kunnen doen (ze staan zo goed…). Stap voor stap komen we er.
2. Ken je plastic stoffen (ja, ook die favoriete items van je zijn vaak plastic)
Hoewel de labels op je kleding meestal niet veel nuttige informatie geven – je zult er waarschijnlijk niets vinden over PFAS, BPA, vieze kleurstoffen of andere nare chemicaliën die erin zitten – zijn merken wel verplicht om de samenstelling van de stoffen en materialen te vermelden. Vaak zie je dat het een mix is van synthetische en natuurlijke vezels. Dus, ook al lijkt die comfy trui misschien wel puur natuur, je ontdekt misschien dat er een flink deel plastic in zit. Tijd om die labels eens goed te bestuderen en bewust te kiezen.
Om beter te kunnen kiezen, moet je natuurlijk wel weten welke stoffen plastic bevatten. Daarom hebben we hieronder een lijst samengesteld van enkele materialen die gemaakt zijn van aardolie-chemicaliën:
1. Polyester: polyester is een volledig synthetisch materiaal, gemaakt van aardolie, maar ontworpen om eruit te zien en aan te voelen als stof. Het is de absolute nummer één onder de synthetische stoffen. In 2022 was polyester goed voor maar liefst 54% van de wereldwijde vezelproductie.
2. Nylon: nylon is na polyester de meest geproduceerde synthetische vezel en staat bekend om zijn kracht, elasticiteit en slijtvastheid. Je komt deze vezel onder andere tegen in activewear en sportswear, maar ook in panty’s en lingerie bijvoorbeeld.
3. Elastaan, ook wel Lycra of Spandex genoemd: dit is een synthetische vezel die vaak aan natuurlijke vezels wordt toegevoegd voor extra rek. Je vindt het in heel veel kledingstukken terug, van beha’s, tot yogaleggings, sokken en zwemkleding. Hoewel het een uitdaging is om deze stoffen volledig uit onze kledingkasten te verwijderen (zelfs in een GOTS-gecertificeerde yogalegging zit vaak een beetje elastaan), is het de moeite waard om het percentage elastaan zo laag mogelijk te houden. Idealiter zou je onder de 5% blijven.
4. PVC, Vinyl: Polyvinylchloride (PVC), beter bekend als "vinyl", is een van de meest gebruikte kunststoffen. Je komt het overal tegen: in meubels, speelgoed, auto-onderdelen, en ja, zelfs in kleding. Hoewel alle plastic stoffen gezondheidsrisico's met zich meebrengen, is PVC misschien wel de grootste boosdoener. Toch zie je PVC nog vaak terug in mode-items zoals kunstleer, regenkleding en regenlaarzen.
5. Polyurethaan (PU): PU lijkt veel op PVC, maar lijkt iets minder schadelijk te zijn qua toxiciteit tijdens productie en gebruik. Toch blijft het plastic en heeft het dus zijn nadelen. PU wordt meestal ingezet als vervanger voor leer en in modeaccessoires
6. Acryl: Heb je ooit een ‘wollen’ trui gekocht, alleen om erachter te komen dat hij van acryl is? Acrylvezel lijkt op natuurlijke wolvezels, maar is een synthetische stof. Het wordt vaak als goedkopere vervanging voor wol gebruikt, of gemengd met schapenwol en kasjmier. Je komt het vooral tegen in voordelige truien (een echte wollen trui voor 20 euro is... verdacht), en soms in nep-bont producten.3. Kies voor natuurlijke materialen en zeg nee tegen synthetische rommel
Het is een beetje een open deur, maar toch blijft het belangrijk: ga voor kleding van natuurlijke vezels en blijf weg van synthetische ellende. Hoewel het lastig kan zijn om al het plastic uit je kast te bannen, is het absoluut mogelijk om een minder toxische garderobe samen te stellen. Dat gezegd hebbende, vraagt dit wel om een andere mindset (waar ook wij aan hebben moeten wennen).
Hier zijn een paar dingen om rekening mee te houden:
4. If it's too good to be true...
We hebben het al even aangestipt, maar omdat het een van de belangrijkste uitgangspunten is die we zelf altijd in gedachten houden tijdens het shoppen, herhalen we hem nog een keer: "if it’s too good to be true…" Let dus extra goed op als je claims als 'antibacterieel' en ‘anti-kreuk’ ziet voorbijkomen: de kans is groot dat al deze ‘wonderen’ zijn bereikt door synthetische materialen of chemische coatings. Houd altijd in gedachten dat écht natuurlijke materialen meestal niet zonder een paar compromissen komen.
5. Kijk eens naar plant-dyed, ongebleekte en ongeverfde kleding
Van de vele chemicaliën die worden gebruikt het in productieproces van je kleding, zullen niet alle terug te vinden zijn in het uiteindelijke product (gelukkig!). Maar wist je dat de meeste chemicaliën die wél in je kleding achterblijven vaak afkomstig zijn van het verfproces en de ‘finishing’ van het product?
Dit is precies waarom het loont om eens te kijken naar kleding die geverfd is met plantaardige kleurstoffen, of ongebleekt en ongeverfd is. Wat dacht je van deze ongebleekte en ongeverfde collectie van het merk Hessnatur? Of het plant-dyed ondergoed van Ceulabel? Wij zijn fan.
Disclaimer (Do Your Own Research): We delen met alle liefde onze ervaringen en kennis met je die we hebben opgedaan in onze zoektocht naar een gifvrij leven. Tegelijkertijd willen we wel benadrukken dat jij als enige verantwoordelijk bent voor jouw gezondheid (dat spreekt voor zich, toch?). De informatie die we hier delen is bedoeld voor algemene educatieve doeleinden en is geen persoonlijk medisch advies. Iedereen is uniek, en wat voor de een werkt, werkt misschien niet voor de ander.